|
Każdy z nas napewno chociaż raz w życiu widział zejście lawiny na filmie fabularnym albo przyrodniczym, bądź też słyszał wiadomości o zaginionych turystach przysypanych lawiną. Każdy też, kto wybiera się zimą w Tatry, zapewne myśli, że to zjawisko go nie dotyczy, nie drogi jaką zaplanował, nie jego ścieżki, nie dzisiaj... Nie chcemy tu nikogo zniechęcić do zimowych eksploracji gór ani też przestraszyć, ale te kilka zdań piszemy ku przestrodze i aby trochę pomóc w dobrym przygotowaniu się do drogi.
Cytując Piotrowskiego "Góry są - jak powiedział Goethe - poza dobrem i złem. Istnieją poza nami, niezależnie od nas. To wszystko, co dzieje się w górach, dzieje się za przyczyną ludzi i rozgrywa się pomiędzy nimi, a one są tylko milczącym świadkiem dramatów".
Tatry nie są najwyższymi górami świata, ale ze względu na swoje alpejskie pochodzenie należą do gór wysokich i zasługują na ogromny szacunek i wymagają mnóstwa rozsądku i pokory. Dlatego zanim wyruszysz szukać zimowej przygody dwa razy się zastanów.
Pierwszą rzeczą w jaką warto się zaopatrzyć jast mapa uwzględniająca wszystkie miejsca w Tatrzańskim Parku Narodowym najbardziej zagrożone lawinami. Są oznaczone specjalnymi strzałkami w kolorze niebieskim, pokazującymi kierunek schodzenia lawin, co z pewnością ułatwi nam wybór trasy.
Zimą poza odpowiednią odzieżą, wysokogórskim obuwiem konieczny jest też sprzęt alpinistyczny w postaci raków i czekana. Ten drugi może być szczególnie pomocny, gdyby trzeba było ratować się z opresji. Warto zabrać też latarkę czołową i folię NRC, już wiele razy akcesoria te uratowały życie niejednemu nieszczęśnikowi. Tak dla przyzwoitości napomykamy o odpowiedniej ilości jedzenia.
Przed wyruszeniem na szlak warto zapytać TOPR albo GOPR o stan pokrywy śnieżnej, o miejsca szczególnie w danym momencie niebezpieczne, a przede wszystkim zastosować się do alarmów i informacji o stopniu zagrożenia lawinowego. Absolutnie niedopuszczalne jest zbaczanie ze szlaku i ignorowanie znaków ostrzegających.
Przyczyną powstawania lawin są niezliczone kombinacje różnych rodzajów śniegu.Każdy opad śniegu powoduje osadzanie nowej warstwy. Nawet w czasie jednej burzy śnieżnej, za każdym razem gdy wiatr zmienia kierunek lub zmienia się temperatura, mogą powstawać warstwy śniegu o różnych właściwościach, inaczej reagujące na działające na nie siły. ¦wieży śnieg, tworzy puch, śnieg zbity powstaje z puchu na skutek działania wiatru i niskich temperatur. Na skutek naprzemiennego nagrzewania i zamarzania na powierzchni pokrywy śnieżnej powstają szreń lub lodoszreń tworzące zlodowaciałą pokrywę. Wczesną wiosną i latem w miejscach wiecznego śniegu występuje śnieg ziarnisty zwany firnem.
Do innych przyczyn powstawania lawin należy sama rzeźba i nachylenie stoku, w tym rynny, strome żleby i gładkie zbocza od 25 do 50 stopni nachzlenia. Czynniki atmosferyczne takie jak odwilż, wiatr, mróz, opady deszczu zwiększające ciężar pokrywy czy jednorazowe duże opady śniegu.
Lawiny śnieżne podzielone zostały na kategorie ze względu na mechaniym ich uwalniania. Lawiny z niezwiązanego śniegu biorą początek w jednym punkcie, lawiny deskowate ruszają jako bloki, są zwykle większe i pochodzą z głębszych warstw śniegu.
Warto wiedzieć, że jednym z ważnych czynników powodujących schodzenie lawin są ludzie. Ciężko stąpając na rakietach śnieżnych lub podchodząc na nartach. Jazda na nartach i snowboardzie oraz jazda czy podchodzenie trawersem jest często przyczcyną schodzenia lawin ze śniegu niezwiązanego. Sami więc widzimy jak dużo zależz od nas samych.
Na koniec jeszcze tylko kilka słów jak szukać oznak braku stabilności śnieżnej pokrywy. Zwróć uwagę na:
* Czy na stokach, po których się poruszasz są widoczne oznaki niedawnego zejścia lawin.
* Czy w powierzchni śniegu widoczne są pęknięcia, sugerujące, że znajdujesz się na niestabilnej desce śnieżnej.
* Czy śnieg po którym idziesz, nie sprawia wrażenia pustego w środku. Może to wskazywać, że powierzchnia śniegu jest nie podparta od spodu i może się zsunąć.
* Czy widoczne są ślady silnego wiatru, który mógł zabrać śnieg z powierzchni i osadzić go w innym miejscu jako niebezpieczną deskę śnieżną
* Czy na śniegu widoczne są ślady spływu deszczu. Bardzo wyraźne świadczą o tym, że większość lawin już zeszła.
* Czy z nasłonecznionych stoków nie staczają się kule śnieżne.
* Czy wokół nie piętrzą się sterty plastikowych butelek, papierów i puszek. ¦wiadczą o tym, że niebawem w Tatrach oprócz lawin śnieżnych będą nam groziły lawiny śmieci oraz o tym, że w te piękne rejony docierają ludzie, którzy tak naprawdę nie kochają gór i przyrody. | | | |