|
Pod koniec XIX wieku Zakopane było określane "kulturalną stolicą" Polski. Funkcjonują tu ważne instytucje kultury. Obecnie miasto to znane jest głównie jako ośrodek turystyki i sportów zimowych, nie umniejsza to jednak jego roli jaką pełni na kulturalnej mapie Polski. Więc jeśli jakiś fatalny pech sprawi, iż skręcisz sobie kostkę w pierwszym dniu na stoku lub jeśli po prostu będziesz mieć dość jezdy na nartach czy wspinaczki, jest mnóstwo możliwości, aby się trochę ukulturalnić. Potem, po powrocie do normalnego życia, będziesz mógł zaimponować przyjaciołom i swojej ukochanej partnerce czy partnerowi, znawstwem polskiej sztuki i wiedzą o podhalańskiej kulturze ludowej.
W mieście warto wpaść (lub przykuśtykać dzielnie o kulach) do Muzeum Tatrzańskiego. Jest ono najstarszym regionalnym muzeum w Polsce, założono go w 1888 roku. Entuzjaści stylu podhalańskiego znajdą tu przepiękne ludowe wnętrza, szeroką gamę regionalnych strojów oraz obszerne zbiory sztuki ludowej tego regionu. Na piętrze znajduje się kolekcja geologiczna oraz fantastyczna wystawa wypchanych zwierząt - wiele z nich liczy sobie ponad sto lat.
Bardzo przyjaznym miejscem jest Willa "Koliba" stworzona przez Stanisława Witkiewicza, jako jego pierwsze dzieło "Stylu Zakopiańskiego", trzeba dodać, że spowodowała niezłe zamieszanie w ostatnich latach Habsburgskiej Galicji.
Obecnie willa jest przepięknie zaaranżowanym muzeum w stylu, w którym została zbudowana, ale to nie jest jedyny powód, dla którego warto tam zajrzeć. Znajduje się tam znakomita kolekcja portretów namalowanych przez syna Witkiewicza, znanego wszystkim raczej jako wielki, legendarny Witkacy.
Mówiąc o awangardzie nie można nie wspomnieć o Galerii Władysława Hasiora, która przenosi cię w dziwny, a zarazem wspaniały świat. Hasior to czołowy artysta powojennej Polski, który większość życia spędził tu w Zakopanem. Ta galeria to całkowicie jego dzieło, jest ona najlepszym sposobem na przedstawienie jego osobliwego świata.
Wracając do lat przedwojennych, fani muzyki będą zaintrygowani i pewnie zachwyceni historyczną Willą "Atma". Była ona kiedyś domem Karola Szymanowskiego, który jest drugim zaraz po Chopinie, największym polskim kompozytorem. Szymanowski był wiernym orędownikiem kultury Podhala i przez lata zdołał zamieścić wiele ludowych elementów w swoich muzycznych kompozycjach.
Idąc trochę dalej możemy znaleźć jeszcze więcej interesujących miejsc. I jeśli tylko masz samochód lub nie masz nic przeciwko krótkiej przejażdżce autobusem warto mieć je w pamięci. Możesz zwiedzić Zamek w Niedzicy, Chochołów i £opuszną.
Miasto Zakopane
Muzeum Tatrzańskie
ul. Krupowki 10
Muzeum nosi imię wielkiego filantropa i lekarza, odkrywcy Zakopanego (w 1870 roku) Tytusa Chałubińskiego. Powstało w 1888 roku, dla uczczenia jego zasług naukowych i społeczych, ale także w celu udostępnienia społeczeństwu, ówczesnej wiedzy o Tatrach. Jest to najstarsze muzeum regionalne w Polsce. W 1922 roku zostało przeniesione do specjalnie zaprojektowanego budynku, w którym obecnie znajdują się przeróżne kolekcje, począwszy od sztuki ludowej, strojów regionalnych, flory i fauny Tatr, skończywszy na współczesnych wnętrzach domostw najstarszych mieszkańców Podhala.
Muzeum Stylu Zakopiańskiego
ul. Koscieliska 18
Urocze muzeum, które ma swą siedzibę w atrakcyjnej wiekowej willi. Willa "Koliba", bo o niej mowa była pierwszym dziełem stworzonym w Stylu Zakopiańskim i od momentu jej powstania styl ten począł się rozwijać. W głównej mierze przedstawiane tam kolekcje dotyczą Stanisława Witkiewicza, twórcy i patrona tegoż stylu. Duża część domu jest postrzegana jako typowa willa tego okresu (a może dokładniej jako idealna zakopiańska willa tego okresu) z wieloma skarbami takimi jak zegary, krzesła, stoły, kotary wszystko zaprojektowane przez samego Witkiewicza. Jaskrawe i krzykliwe portrety wykonane pastelą, przez jego syna Witkacego, są dodatkowym atutem tego cudownego miejsca.
Muzeum Władysława Hasiora
ul. Jagiellońska 18b
Podróż w fantastyczny świat. Hasior był jednym z głównych przedstawicieli okresu powojennego w Polsce, on sam zaprojektował całą galerię. Dziwna muzyka oraz stare drewniane wnętrze sanatorium tworzą niezwykłe tło dla prezentowanych tu prac. Autor do ich stworzenia wykorzystywał prawie wszystko, co trafiało mu do rąk. Mogły to być wycinki z gazet, stare zegary, zabawki czy wózki dziecięce - i to jest jeden z największych, zakopiańskich, ekscentrycznych skarbów.
Muzeum Karola Szymanowskiego w Willi "Atma"
ul. Kasprusie 19
Karol Szymanowski (1882-1937), był jednym z największych polskich kompozytorów oraz wieloletnim mieszkańcem Zakopanego. Zainspirowany duchem Podhala, przeniósł wiele motywów folklorystycznych do swoich prac. Duch tego regionu towarzyszył mu aż do samego końca ziemskiej wędrówki, na jego pogrzebie w krakowskim Kościele Na Skałce, złożyli mu hołd znakomici podhalańscy muzycy. Muzeum znajduje się w Willi "Atma", która była domem Szymanowskiego w latach 30-tych ubiegłego stulecia. Typowa zakopiańska willa przybliża atmosferę z tamtych czasów, znajdują się w niej osobiste rzeczy kompozytora, dlatego poniekąd czuje się obecność tego wielkiego mistrza.
Muzeum Kornela Makuszyńskiego
ul. Tetmajera 15
Kornel Makuszyński (1884-1953), filantrop, publicysta, był czołowym pisarzem dziecięcym w okresie przedwojennej Polski. Postać absolutnie uwielbiana. Osiedlił się ostatecznie w Zakopanem w roku 1934 i otrzymał honorowe obywatelstwo tego miasta. Jest to muzeum biograficzne, mieszczące się w domu pisarza "Opolance", w którym mieszkał z żoną przez wiele lat. Poza rzeczami związanymi z jego pracą znajdują się tu również jego rzeczy osobiste, wśród których są dzieła sztuki samych mistrzów Stanisława Wyspiańskiego, Zofii Stryjeńskiej, Juliana Fałata.
Galeria Sztuki im. Włodzimierza i Jerzego Kulczyckich
ul. Koziniec 8
Przez lata Muzeum Tatrzańskie gromadziło pokaźnych rozmiarów kolekcję sztuki z dziełami kilku wybitnych artystów, silnie związanych z Zakopanem i wysoko ceniących to miasto. Wielu z nich osiedlało się w nim na stałe.
Część kolekcji muzeum nie jest stałą ekspozycją, ze względu na brak miejsca, ale zostaje ona regulrnie udostępniana turystom w tej małej atrakcyjnej rezydencji. Muzeum otrzymało imię profesora Włodzimierza Kulczyckiego (1862-1936) i jego syna Jerzego - historyków sztuki. Oboje zgromadzili bezcenną kolekcję orientalnych kobierców i tkanin pochodzących z różnych obszarów i krajów Azji; Kaukazu, Iranu, Turkistanu, Afganistanu. Galeria posiada również dzieła artysty - Marka ¯uławskiego.
Poza Miastem
Muzeum Powstania Chochołowskiego
Chochołów 75
Zimą 1846 roku rozpoczęło się, tragiczne w skutkach powstanie w zaborze austriackim. Górale, którzy brali w nim udział przeszli do ludowej historii jako bohaterowie. Chochołowska Amia Powstańcza prowadzona była przez tamtejszego księdza i młodego organistę. Mieszkańcy przełamali obronę Austryjaków, ale bunt został szybko stłamszony, a ludność musiała zapłacić bardzo wysoką cenę za nieposłuszeństwo. Muzeum znajduje się w typowej dziewiętnastowiecznej chacie, jej wnętrza odzwierciedlają tradycyjny styl tamtej epoki. Wchodząc kolejno do pokojów odkrywamy, że każdy z nich to swoista pamiątka powstania, jego inicjatorów i uczestników.
Zamek w Niedzicy
Kolekcje zgromadzone w zamku w Niedzicy nie mogą rywalizować z tymi w Pieskowej Skale czy na Wawelu, ale pomimo tego, wciąż jest to miejsce godne polecenia. Oferujące cały pakiet atrakcjił zamek, wnętrza, ale również niebywałe widoki co podnosi wartość tego miejsca.
We środku tej, pełnej zakamarków gotyckiej twierdzy, znajdziesz wiele ciekawych wystaw do obejrzenia. W arystokratycznycm umeblowaniu i portretach, zapisane są dzieje zamku, ponadto możesz oglądnąć tu okazy roślin i zwierząt tego regionu. Turystów zaprasza także urocze muzeum kultury ludowej Spiszu, oraz dobrze zachowana XIX- wieczna stodoła. Jak w wielu podobnych temu miejscach, tak i tutaj nie brakuje kramów z pamiątkami, na których jest wszystko od zegarków, przez szachy, aż po regionalne stroje.
Rezydencja £opuszna
Jeśli będziesz w pobliżu jeziora Czorsztyńskiego odbij nieco na północ, a znajdziesz £opuszną. Wioska ta posiada typowe polskie budownictwo, które w dużej części zostało zniszczone po wojnie. Są to podobnie jak przykłady podhalańskich drewnianych kościołów - urzekające niewielkie drewniane chaty, budowane przez Jana Klamerusa w 1887 roku. Właścicielem dworu w £opusznej była rodzina Tetmajerów, obecnie mieści się tam małe muzeum związane z życiem szlachty.
| | | |